زمان را مدیریت کنیم

welcome to the technical training

به وب لاگ آموزشی - تخصصی من خوش آمدید

فريد بن سعيد
training.nigc@gmail.com

my picture

my picture

درباره من

عکس من
ايران - تهران:آدرس الكترونيكي training.nigc@gmail.com, تلفن تماس : 09126408871-02181315724, Iran
مدرک تحصیلی : کارشناسی ارشد مهندسی نفت شغل :کارشناس ارشد آموزش فنی و تخصصی شرکت ملی گاز ایران

oil&gas

The petroleum industry is concerned primarily with the production, transportation, refining and chemical conversion of hydrocarbon minerals form the earth. Most of the hydrocarbons produced are in liquid and gaseous from and are called by names like crude oil, natural gas, condensate, etc. Coal, oil shale, tar sands, and the like also contain hydrocarbons. Even though they exist in the earth as solids, they may be processed to obtain products with the same properties as those made from oil or gas. A hydrocarbon is the general name given to any material composed primarily of hydrogen and carbon. Other materials may be present, but carbon and hydrogen are the primary constituents. The behaviour of hydrocarbon systems is very complex as evidenced by the fact that many branches of science and engineering devote much time to their study. It is not feasible or necessary to be an “expert” in all of these areas. But … there is a basic language that understanding it is the purpose of this section. bensaeedsh@gmail.com Die Mineralölindustrie ist in erster Linie mit der Herstellung, Transport, Raffination und chemische Umwandlung von Kohlenwasserstoff Mineralien betreffenden Form der Erde. Die meisten der von Kohlenwasserstoffen in flüssiger und gasförmiger aus und werden durch Namen wie Erdöl, Erdgas genannt, Kondensat, etc. Kohle, Ölschiefer, Ölsande und dergleichen auch Kohlenwasserstoffe enthält. Obwohl sie in der Erde als Feststoffe vorliegen, können sie verarbeitet werden, um Produkte mit den gleichen Eigenschaften wie die aus Erdöl oder Erdgas hergestellt zu erhalten. Ein Kohlenwasserstoff ist die allgemeine Bezeichnung für jedes Material hauptsächlich aus Wasserstoff und Kohlenstoff. Andere Materialien vorhanden sein können, aber Kohlenstoff und Wasserstoff sind die wichtigsten Bestandteile. Das Verhalten der Kohlenwasserstoff-Systeme ist sehr komplex wie die Tatsache, dass viele Zweige der Wissenschaft und Technik viel Zeit, um ihr Studium zu widmen belegt. Es ist nicht möglich oder notwendig, ein "Experte" in allen diesen Bereichen werden. Aber ... es ist eine grundlegende Sprache, die es zu verstehen ist das Ziel dieses Abschnitts Petroleumsnæringen er opptatt primært med produksjon, transport, foredling og kjemisk konvertering av hydrokarbon mineraler form jorden. De fleste av hydrokarboner som produseres er i flytende og gassform fra og er kalt med navn som råolje, naturgass, kondensat, etc. kull, oljeskifer, tjæresand, og liker også inneholde hydrokarboner. Selv om de finnes i jorden som faste stoffer, kan de behandles for å oppnå produkter med samme egenskaper som de laget av olje eller gass. Et hydrokarbon er det generelle navnet på materiale består hovedsakelig av hydrogen og karbon. Andre materialer kan være tilstede, men karbon og hydrogen er den primære bestanddeler. Oppførselen til hydrokarbon systemer er svært kompleks som gjenspeiles av det faktum at mange grener av vitenskap og ingeniørkunst vie mye tid til å studere deres. Det er ikke mulig eller nødvendig å være en "ekspert" i alle disse områdene. Men ... det er en grunnleggende språk som forståelse det er hensikten med denne delen.

فهرست مطالب این وب لاگ (فرید بن سعید ) براي مشاهده تيتر مطالب روي مثلث كنار ماه انگليسي کلیک نمایید

آخرین اخبار صنعت نفت و گاز

آخرين اخبار دانشگاهي

مطالب علمي دانشگاهي ايران

توجه توجه :دوستان مطالب اين وب لاگ بر مبناءسال ميلادي بايگاني مي شود روي هرسال ميلادي بالاي حديث روز كليك كنيد مطالب آن سال در وب ظاهر مي شود پيش فرض هم سال جاري مي باشدبراي سهولت در كادرجستجو زير هم مي توانيد كلمه كليدي مورد نظر را تايپ كنيد مطلب مورد نظر در اولين پيام ديده مي شود .روز خوبي داشته باشيد .











براي جستجو در وب لاگ من كلمات كليدي را وارد كنيد

۱۳۸۹ فروردین ۱۰, سه‌شنبه

انرژي هاي تجديد پذير

انرژي هاي تجديد پذير

انرژي هاي تجديد پذير بشر از ديرباز با بكارگيري انرژيهاي فراوان و در دسترس طبيعت، در پي گشودن دريچه‌اي تازه به روي خويش بود تا از اين رهگذار، بتواند افزون بر آسانتر كردن كارها، فعاليتهاي خود را با كمترين هزينه و بالاترين سرعت به انجام رساند و گامي براي آسايش بيشتر بردارد. نخستين انرژي بكاررفته توسط بشر، انرژي خورشيد بود. انسان از نور و گرماي آفتاب بهره‌هاي فراوان مي‌برد؛ تا آنجا كه اين انرژي جزيي جدايي‌ناپذير از فرآيند برخي صنايع گشت و حتي امروزه نيز جايگاه خود را از دست نداده است. مردماني كه به جريانهاي آزاد آب دسترسي داشتند يا در سرزمينهاي بادخيز مي‌زيستند، از اين انرژي حركتي استفاده مي‌كردند و با تبديل و مهار آن، بر توان خويش جهت انجام كارهاي بزرگتر و دشوارتر، مي‌افزودند. انرژي ديگري كه در گذشته با آن آشنا بوده، از آن ياري مي‌جستند، انرژي گرمايي زمين بود. انسانهاي ساكن نواحي آتشفشاني، آگاهانه يا ناخودآگاه، با بهره بردن از ويژگيهاي درماني-گرمايي چشمه‌هاي آبگرم، بنوعي اين انرژي را بكار مي‌بستند. با افزايش جمعيت و گسترش و پراكندگي آن و نيز همگام با نياز روزافزون به انرژيهاي جديد و كارآتر با بازده بيشتر، كم‌كم بشر سوخت‌هاي فسيلي را كشف كرد و آن را منبعي پايان‌ناپذير يافت كه نويدبخش آينده‌اي روشن بود. وابستگي انسان به سوختهاي فسيلي، روزبروز بيشتر مي‌شد و با پيشرفت علم و فناوري و ساخت ماشينها و ابزارهاي گوناگون و بويژه با رخ دادن انقلاب صنعتي، بكارگيري سوختهاي فسيلي به اوج خود رسيد؛ اما در كنار اين پيشرفتها، رفته‌رفته بشر دريافت كه گذشته از محدود بودن انرژي فسيلي، بهره‌گيري از اين انرژي نيز چندان بدون هزينه نخواهد بود و ديري نپاييد كه پيامدهاي ناشي از سوزاندن سوختهاي فسيلي، خود به چالشي تازه براي جوامع انجاميد. براي نمونه مصرف كنوني نفت، حدود ده ميليارد تن در سال است كه بيش از اين نيز خواهد شد و با اين كه ذغالسنگ از ابتدايي‌ترين سوختهاي فسيلي است، امروز هنوز 40% انرژي الكتريكي جهان و 56% برق آمريكا، از سوختن ذغالسنگ بدست مي‌آيد و سالان چندين ميليون تن گاز NO2، SO2 و CO حاصل از سوختن ذغال،؛ در جو زمين رها مي‌شود. امروزه عوامل بسياري از جمله گسترش فزاينده‌ي نياز به انرژي، محدوديت منابع فسيلي، فاجعه‌ي آلودگي زيست‌محيطي ناشي از سوخت مواد فسيلي، گرم شدن هوا و اثر گلخانه‌اي، لزوم تعادل پخش گازهاي آلاينده و بسياري از ديگر عوامل، سبب رويكرد دوباره‌ي علم به انرژيهاي تجديدپذير طبيعي شده؛ با اين تفاوت كه پيشرفت علم و فناوري، فصلي تازه در بكارگيري و تبديل و مهار اين انرژيها گشوده است. در بكارگيري انرژيهاي تجديدپذير، دو رويكرد عمده وجود دارد؛ روش نخست، روش تركيبي است كه در آن همه‌ي انواع اين انرژيها به برق تبديل مي‌شود. در روش دوم با تجهيزات ويژه، اين انرژيها را بي‌واسطه در گرمايش، سرمايش و محورهاي چرخان مكانيكي بكار مي‌برند (روش مجموعه‌هاي مكمل). روش دوم بدليل حذف تبديلهاي غيرلازم، نسبت به روش نخست برتري دارد و بازدهي آن نيز بسيار بيشتر است؛ اما بخاطر فراگيرتر بودن فناوري، گرايش بيشتري به روش تركيبي نشان داده شده است. انرژي خورشيدي(Solar Energy ) خورشيد سرچشمه‌ي عظيم و بيكران انرژي است كه حيات زمين بدان بستگي دارد و همه‌ي ديگر انواع انرژي نيز، بگونه‌اي از آن نشأت گرفته‌اند. اگر همه‌ي سوختهاي فسيلي را جمع كرده، بسوزانيم، اين انرژي معادل تابش خورشيد به زمين، تنها براي 4 روز خواهد بود و حرارت و نوري كه در هر ثانيه از خورشيد به زمين مي‌رسد، ميليون‌ميليون برابر قدرت بمب اتمي منفجرشده در هيروشيما يا ناكازاكي است.
در حال حاضر، تأمين انرژي بيش از 160 هزار روستا در سراسر جهان بر پايه‌ي انرژي خورشيدي است و اين تازه آغاز راه است. در كشوري مانند اندونزي كه از چندين هزار جزيره‌ي كوچك و بزرگ تشكيل شده است، بكارگيري نيروگاه و خطوط انتقال نيرو، تقريبا ممكن نيست و انرژي خورشيدي تنها اميد جمعيت 20 ميليوني روستاهاي اندونزي است. هم‌اكنون تحقيقات دامنه‌دار و بي‌وقفه‌اي در حال انجام است و در آينده‌اي نه چندان دور، موج ساخت و بهره‌برداري از نيروگاههاي بزرگ خورشيدي، همه‌گير خواهد شد.
امروزه شش شيوه‌ي توليد برق از نور خورشيد شناخته شده است كه عبارت‌اند از: آيينه‌ي سهميگون، دريافت‌كننده‌ي مركزي، آيينه‌هاي شلجمي (بشقابي يا استرلينگ)، دودكش خورشيدي، استخر خورشيدي و سلولهاي نوري (فتوولتاييك)؛ اما امروزه انرژي خورشيدي را بيشتر با بكارگيري سلولهاي خورشيدي يا راه‌اندازي نيروگاههاي حرارتي، مهار مي‌كنند. فراگير ساختن روشهاي ديگر نيز در دست بررسي است. صحراي نوادا در آمريكا -كه زماني محل آزمايشهاي هسته‌اي بود- اينك به بزرگترين آزمايشگاه خورشيدي جهان تبديل شده است و بانك جهاني نيز از مدتها پيش تحت فشار است تا طرح بهره‌گيري از انرژي خورشيدي وديگر طرحهاي سازگار با محيط زيست را زير پوشش مالي قرار دهد.
نيروگاههاي خورشيدي با هزينه‌اي بسيار كم، بدون توليد گازهاي مخرب و بدون اشغال فضاهاي مفيد، بزودي جايگزيني كامل براي نيروگاههاي سوخت فسيلي خواهند بود. كشور ما ايران، بر كمربند خورشيدي زمين قرار دارد و يك‌چهارم مساحت آن را كويرهايي با شدت تابش بيش از 5 كيلووات‌ساعت بر متر مربع، پوشانده است كه اگر 1% اين مساحت، براي ساخت نيروگاه خورشيدي با بازده 10% بكار رود، توان توليد برق بدست‌آمده، از 7 برابر ميزان توليد ناخالص برق همه‌ي نيروگاههاي كشور در سال 1376 (9 ميليون مگاوات‌ساعت) بيشتر خواهد بود. در اين بخش، فعاليتهايي در كشور انجام شده است كه عبارت‌اند از: - * هواگرمكنهاي خورشيدي و مجموعه‌هاي ذخيره كردن و خشك كردن خورشيدي. * -آبرگرمكنهاي خورشيدي و حمام خورشيدي. * -تيوبهاي حرارتي. * -آب‌شيرين‌كنهاي خورشيدي. * متمركزكننده‌هاي خورشيدي. – * دنبال‌كننده‌هاي خورشيدي. – * مجموعه‌هاي غيرفعال خورشيدي. * سردكننده‌ي خورشيدي. برخي از اين روشها هم‌اكنون در بخشهاي مختلف كشور در حال آزمايش و بهره‌برداري مي‌باشد و اميد است با پژوهشهاي كارشناسانه و پشتيبانيهاي دولتي، بزودي شاهد گامي بزرگ بسوي بكارگيري فزاينده‌ي انرژي خورشيدي در كشور باشيم. انرژي باد(Wind Energy) باد گونه‌اي از انرژي است كه در اصل از تابش خورشيد به زمين و تفاوت دماي هواي بين دو ناحيه، ايجاد مي‌شود و گاه آن قدر نيرومند است كه سختترين سازه‌هاي نيز در برابر آن ياراي ايستادگي ندارند. در برخي از مناطق، وزش باد دائمي، يا موسمي با دوره‌ي تكرار معين است و مي‌توان از همين ويژگي براي برآورد انرژي بادي در دسترس، بهره برد. نيروگاه‌هاي بادي به شكل امروزين، از دهه‌ي 1980 رواج يافتند و در آن زمان تنها حدود 50 كيلووات انرژي توليد مي‌كردند؛ اما اكنون اين مقدار به بيش از چندين مگاوات مي‌رسد. نيروگاههاي كنوني، در جهت حركت باد، تغيير راستا مي‌دهند و با محورهاي افقي يا قائم، انرژي جنبشي باد را به انرژي مكانيكي و سپس آن را به انرژي الكتريكي تبديل مي‌كنند. نيروگاههاي بادي با هزينه‌ي بسيار كم و توان بالا، بدون آلودگي زيست ‌محيطي و نياز به فضاي گسترده، مي‌توانند در بسياري از مناطق راهگشا باشند.
در كشور ما، بخاطر موقعيت جغرافيايي ويژه، در فصلهاي مختلف سال، بادهاي موسمي و غيرموسمي فراواني مي‌وزد و سرزمينهاي بادخيز بسياري وجود دارد كه امكان برپايي نيروگاه بادي در آنها فراهم است و نيز، به لطف ساحلهاي گسترده، بادهاي ساحلي، هميشه قابل بهره‌برداري است. امروزه صنعتگران داخلي هم توانسته‌اند، انواع گوناگوني از مولدهاي بادي را در داخل توليد كنند. همچنين نيروگاههايي در برخي نقاط بادخيز برپاشده (مانند رودبار و منجيل) و ساخت نيروگاه در شهرهاي ديگر، در دست بررسي است. براي نمونه، استان محروم سيستان و بلوچستان، با داشتن بادهاي موسمي چند ده‌روزه و قدرتمند، مي‌تواند گزينه‌اي مناسب براي اين هدف باشد. در بخش پيشين به لزوم و چگونگي رويكرد انسان به انرژيهاي تجديدپذير پرداختيم و انرژي خورشيدي و انرژي بادي را بعنوان پركاربردترين انرژيهاي تجديدپذير، معرفي كرديم و تواناييهاي بالقوه‌ي ايران در بكارگيري اين منابع كارآمد را برشمرديم. اينك در ادامه، با ديگر انرژيهاي تجديدپذير، آشنا مي‌شويم. انرژي زمين-گرمايي (Geothermic Energy) زمين سياره‌اي زنده و از بيرون و درون، در حال تغيير هميشگي است. مركز زمين، از سيالي مذاب و تحت فشار تشكيل شده است و بر سطح آن، دريچه‌هاي اطميناني براي كنترل اين فشار و جلوگيري از متلاشي شدن پوسته، وجود دارد. اين دريچه‌ها –كه آتشفشانها هستند- انرژي گرمايي اعماق زمين را به سطح انتقال مي‌دهند و همواره در اطرافشان، چاهها و چشمه‌هاي آب جوشان و آبفشانهاي فراوان به چشم مي‌آيد.
انرژي زمين-گرمايي از گرماي تجزيه‌ي مواد پرتوزا و واكنشهاي شيميايي مركز زمين، هسته‌ي مذاب كره‌ي زمين، پديده‌ي كوهزايي و فشار طبقات ضخيم در حوضه‌هاي رسوبي بدست مي‌آيد. اين گرما را مي‌توان مستقيما به ماشينهاي مكانيكي داد يا از آن برق گرفت، و يا آن را بگونه‌اي غيرمستقيم، در صنعت بكار برد. امروزه از اين انرژي براي فرآيندهايي همچون خشك كردن، تبخير، تقطير و سرمايش و گرماي محيطهاي صنعتي بهره مي‌برند و مناطقي را هم كه امكان ساخت نيروگاه زمين-گرمايي در آنها نيست، معمولا به جاذبه‌هاي گردشگري و تفريحگاه تبديل مي‌كنند. هم‌اكنون با وجود اين كه بكارگيري اين انرژي هنوز توجيه اقتصادي ندارد، بيش از 35 كشور بطور مستقيم و حدود 20 كشور بطور غيرمستقيم از آن بهره مي‌برند. ايران نيز از آنجا كه بر كمربند آتشفشاني و لرزه‌خيز جهان قرار دارد، داراي مخازن زمين-گرمايي فراواني است كه مهمترين و سرشارترين آنها، در سبلان، دماوند، ماكو و سهند مي‌باشند. اين منابع در كل داراي ذخيره‌ي حرارتي معادل ژول هستند. از ديگر نواحي كشور مي‌توان تفتان، بزمان، كرمان، طبس، شيراز، مركز ايران و مشهد را برشمرد. گروه زمين-گرمايي مركز تحقيقات نيرو، از سال 1371، بررسيهاي خود را در اين زمينه آغاز كرده است و احتمالا بزودي در مناطق يادشده، شاهد نيروگاههايي از اين دست، خواهيم بود. انرژي اقيانوسيOcean Energy اقيانوسها، منابعي عظيم از انرژي حركتي‌اند كه به صورت امواج، جزر و مد و جريانهاي هميشگي سطحي يا زيرآبي ناشي از اختلاف حرارت نقاط گوناگون، ديده مي‌شود. بررسي بكارگيري انرژي امواج، پيشينه‌اي طولاني ندارد و تنها چنددهه است كه پژوهشها در اين زمينه آغاز شده، اما بهره‌گيري از انرژي حاصل از اختلاف حرارتي در اقيانوسها، به سال 1929 باز مي‌گردد. امروزه ساخت نيروگاههاي (OTEC) Ocean Temperature Energy Conversion) رو به افزايش است كه با تبديل انرژي حاصل از اختلاف حرارت، به انرژي الكتريكي، گامي نو در توليد برق بشمار مي‌رود؛ اما هنوز تنگناهايي در اين راستا هست كه بايد رفع شود. براي نمونه بايد خطهاي انتقال نيرو را تا سواحل گسترش داد و بناهاي توليد و انتقال را در برابر طوفانهاي دريايي و آب و هواي ساحلي مقاوم ساخت و نيز، تجهيزات نيروگاههايي از اين دست هنوز بسيار پرهزينه و حجيم هستند. با ساخت اين نيروگاهها ميتوان به مناطقي كه بدليل دور از دسترس بودن يا محصور بودن در آب، امكان وصل شدن به شبكه‌ي سراسري را ندارند، برق رساند و حتي آب شيرين اين نواحي را نيز در كنار همين نيروگاهها فراهم ساخت.
ايران نيز با داشتن خط ساحلي بسيار طولاني (بيش از 1800 كيلومتر در جنوب) و جزاير متعدد، از جمله كشورهايي است كه مي‌تواند بهره‌هاي فراواني از اين انرژي ببرد. انرژي سوختهاي گياهي(Biomasse Energy) سوختهاي گياهي بدست‌آمده از پسماندهاي جنگلها و محصولهاي كشاورزي جهان، بنوعي بزرگترين منبع ذخيره‌ي انرژي خورشيدي بشمار مي‌آيد و مي‌تواند سالانه به اندازه‌ي 70 ميليارد تن نفت خام، انرژي، در دسترس بشر قرار دهد. اين ميزان برابر 10 برابر مصرف سالانه‌ي انرژي در جهان است. نكته‌ي مهم در بكارگيري اين منبع، آن است كه CO2 حاصل از سوختهاي گياهي، دوباره توسط گياهان تازه، جذب و مصرف خواهند شد و هيچ اثري در پديده‌ي گلخانه‌اي و گرم شدن زمين، نخواهند داشت.
از اين سوختها بيشتر در توليد گرما بهره مي‌برند و اگرچه بازده آنها نسبت به سوختهاي فسيلي، بالا نيست، اما با اين حال، باعث صرفه‌جويي اقتصادي چشمگيري مي‌شوند. بكارگيري اين انرژي هنوز با تنگناهايي روبروست؛ از جمله نبود مكان مناسب براي بناي تأسيسات پروژه‌هاي سوخت گياهي و احتمال اعمال سياستهاي دفاع از جنگلكاري. ايران با داشتن منابع جنگلي گسترده، از كشورهايي است كه مي‌تواند براي فراهم كردن انرژي مورد نياز مناطق جنگلي، از سوختهاي گياهي بهره ببرد و در صورت بررسيهاي بيشتر و رسيدن به توجيه اقتصادي، همه‌ي امكانات جهت بهره‌گيري از اين انرژي در ايران مهياست.
در عصر حاضر، گونه‌هاي تازه‌ي انرژي بيش از دو درصد كل توليد انرژي را
هرچند به نظر مي‌رسد فاصله‌ي زيادي تا فراگير شدن انرژيهاي تجديدپذير در ميان است، اما پيشرفت بسيار شتابان علم و فناوري، راه را براي استفاده‌ي روزافزون از اين انرژيها، هموارتر كرده است و اميد است بشر بتواند با به خدمت گرفتن انرژيها و نيروهاي عظيم و سهمگين طبيعت، هراس و ترس از اين نيروها را به فراموشي بسپارد و بدانها به چشم منابع حياتي آينده‌ي بشر بنگرد؛ چرا كه انرژي سرآغازي براي رسيدن به توسعه‌ي پايدار و يكي از عوامل اصلي تعيين سرنوشت ملت ها است.



--
Farid Bensaeed

۱۳۸۹ فروردین ۷, شنبه

تبديلات گازي و فرصت كسب بازارهاي بزرگ جهاني

تبديلات گازي و فرصت كسب بازارهاي بزرگ جهاني
مقدار ذخاير اثبات شدة گاز دنيا حدود 140 تريليون متر مكعب است كه حدود 30 درصد آن در منطقة خاورميانه قرار دارد. از آن جمله مي‌توان به بزرگترين مخازن گازي جهان نظير پارس جنوبي و ميدان گازي شمال كشور اشاره كرد. با وجود اين ذخاير گازي، طبق آمار (SRI)، خاورميانه تنها 9 درصد بازار محصولات گازي جهان را در اختيار دارد.
گاز طبيعي، سوختي پاك و خوراكي مناسب براي صنايع شيميايي است؛ اما به‌دليل ويژگي‌هاي خاص خود، انتقال آن به سمت بازار مصرف دشوارتر و گرانتر از انتقال نفت خام است. اين مسئله ناشي از مشكلاتي نظير نبود بازار امن و مناسب، هزينة بالاي حمل و نقل و گران و پيچيده‌بودن تكنولوژي‌هاي انتقال نظير LNG و خطوط لوله است. به عنوان مثال يك كشتي LNG، حدود 33 ميليون گالن LNG با ارزش گرمايي حدود 3 تريليون BTU جابجا مي‌نمايد، در حاليكه يك كشتي نفتكش (كه ساده‌تر و ارزانتر نيز هست) 2.2 ميليون بشكه نفت خام با ارزش گرمايي برابر با 130 تريليون BTU را انتقال مي‌دهد كه حاكي از بالابودن هزينة انتقال گاز طبيعي است. علاوه بر اين، مشكلات زيست‌محيطي توليد و انتقال LNG و همچنين هزينة بالا و ضرورت رعايت مسايل ايمني ساير روش‌هاي صادرات گاز نظير خط لوله و هيدرات، صادرات گاز را با مشكلات بيشتري روبرو مي‌سازد.
از اين رو، تبديل گاز طبيعي به مواد شيميايي و جايگزين كردن صادرات اين مواد به جاي صادرات گاز، علاوه بر اينكه بازار فروش مناسب و مطمئني دارد، ارزش افزودة بيشتري را نصيب كشور صادركننده مي‌كند و مشكلات صادرات گاز را نيز به همراه ندارد.
موفقيت در اين بازار بالقوه علاوه بر بهره‌مندي از تكنولوژيهاي مناسب نيازمند توان مديريت بازار است. بدين معني كه بازارهاي بالقوه شناسايي و ارزيابي كرده و پس از شناخت فرصتها نسبت به تدوين استراتژي بازار و پياده‌سازي آن اقدام نمود. شركتهاي بزرگي كه در حوزه تبديلات گازي فعاليت مي‌كنند اقدامات ويژه‌اي را در اين زمينه انجام داده‌اند كه بيانگر اهميت توجه به بازاريابي در اين حوزه است. شركت متانكس كه بزرگترين توليدكننده متانول جهان به شمار مي‌آيد به منظور توسعه بازار محصولات خود علاوه بر مطالعه و بررسي بازارهاي موجود اقدام به بررسي رويكردهاي مصرفي جديد براي محصولات خود نموده و دست به نوعي بازارسازي براي متانول توليدي خود زده است. مقالات، سمينارها، گزارشات و منابع اطلاع‌رساني همچون سايت اينترنتي متانكس حاكي از نوعي تلاش براي فرهنگسازي و تسهيل بهر‌گيري از متانول در حوزه‌هاي جديد نظير پيل‌هاي سوختي، مصرف مستقيم در خودروها و ساير روشهاي مصرفي است.
در اين بخش جهت بيان ضرورت توجه به بازارهاي تبديلات گازي به بررسي بازار عرضه و تقاضاي GTL به‌عنوان نمونه‌اي از تبديلات گازي در آسيا مي‌پردازيم:
بازار عرضه وتقاضاي فرآورده‌هاي حاصل از تبديل گاز به مايع GTL)) در آسيا
فناوري تبديل گاز طبيعي به فراورده‌هاي مايع (Gas to Liquids)، به فرآيندي اطلاق مي‌گردد كه در آن، بتوان گاز طبيعي را به فرآورده‌هاي باارزش، از جمله متانول، دي‌متيل‌اتر و ساير فرآورده‌هاي ميان‌تقطير (مانند بنزين، گازوييل و نفت سفيد) تبديل نمود. اين فناوري هر چند بيش از 70 سال قدمت دارد، ولي در مقياس تجاري، هنوز در ابتداي راه توسعة خويش قرار دارد. فناوري تبديل گاز به فرآورده‌هاي مايع گرچه براي بسياري از توسعه‌دهندگان عمدة اين تكنولوژي، مانند شل، ساسول، اكسان‌موبيل و سنتروليوم شناخته شده است، اما تعداد واحدهاي بزرگ تجاري در جهان در اين زمينه بسيار محدود است و امروزه مقدار كمي از منابع مالي مؤسسات بزرگ به اين امر اختصاص يافته است. با اين حال، در سال‌هاي اخير، توجه زيادي به كاربرد اين فناوري براي استفاده از منابع گازي شده است.
بررسي عرضه و تقاضاي GTL در آسيا
طبق پيش‌بيني‌هاي موجود، تقاضاي نفت در آسيا، در سال 2020 به 34.99 ميليون بشكه در روز بالغ مي‌گردد. (يعني در حدود دو برابر تقاضاي 17.58 ميليون بشكه‌اي آن در سال 1996). بنابراين، GTL آينده‌اي اميدواركننده در رقابت تنگاتنگ با ديگر طرح‌هاي توسعه‌اي مراكز پالايشي و با هدف پاسخ به رشد تقاضاي نفت، خصوصاً فرآورده‌هاي ميان‌تقطير در آسيا خواهد داشت؛ همچنين، كاهش آلودگي ناشي از انتشار Co2 از جمله موارد قابل توجه در توسعه توليد GTL در آينده به‌شمار مي‌رود.
از اين رو، پيش‌بيني مي‌شود كه كل تقاضاي بالقوه GTL در آسيا در سال 2005، به 500 هزار بشكه در روز بالغ گردد.
همچنين، تحقيق و توسعه در زمينه‌هاي مرتبط با امنيت انرژي، براي كشورهاي توسعه‌يافته در اين قاره، نظير ژاپن، بسيار مهم و حياتي است؛ اين امر به به دليل افزايش شديد تقاضا و مشكلات مخاطره‌آميز ناشي از مسائل زيست‌محيطي، همانند آلودگي هوا، باران‌هاي اسيدي و گرم‌شدن زمين و و نيز لزوم هماهنگي براي دستيابي به اهداف سه‌گانه رشد اقتصادي، امنيت انرژي و حفاظت از محيط زيست است. اين مسائل باعث مي‌شود كه قارة آسيا پتانسيل فراواني جهت توليد و مصرف GTL‌ داشته باشد.

منابع گازي آسيا و سياست‌هاي بهره‌برداري از آنها
ساختار منابع عظيم گاز طبيعي آسيا در تمركز منابع آن در سواحل و حجم كوچك و متوسط ميادين گازي آن، تبلور مي‌يابد؛ ميادين كوچك گازي با حجم 0.3 تا يك تريليون فوت مكعب و يك تا سه تريليون فوت مكعب، در حدود 40 درصد از كل ذخاير قابل بهره‌برداري اين منطقه هستند. زماني كه ميادين گازي با حجم سه تا 10 تريليون فوت مكعب به اين ميادين افزوده شوند، مقدار فوق به حدود 80 درصد خواهد رسيد.
بنابراين، از نظر اقتصادي، بهره‌برداري بهنيه از ميادين كوچك و متوسط در منطقه، اهميت ويژه‌اي يافته است و اين نكته، به نفع توسعة استفاده از فناوري GTL است كه براي اين ميادين مناسبتر است. علاوه بر آن، با توجه به توانايي‌هاي بالقوه عرضة گاز طبيعي در اين منطقه و طرح‌هاي در دست اقدام LNG پيش‌بيني‌ها نشان‌دهندة احتمال اشباع بازار LNG آسيا تا سال 2020 و در مقابل توسعه بازار GTL است.
شركت‌هاي نفتي اكسون، بي‌پي، آموكو و ساسول، طرح‌هايي براي ساخت واحدهاي GTL در آلاسكا و قطر دارند. براساس تجزيه و تحليل‌هاي اقتصادي انجام شده در واحدهاي GTL، قيمت فرآورده‌هاي حاصل از از گازهاي همراه در فرآيند مذكور، بر اساس هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري، در حد 20 دلار در هر بشكه به همراه هزينه‌هاي عملياتي در حدود 5.11 دلار در هر بشكه، تخمين زده مي‌شود.
براساس پيشنهاد شركت اكسون، با توجه به هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري و عملياتي، بالاترين قيمت فرآورده‌هاي GTL حاصل از ميادين بزرگ، در حدود 20 الي 30 دلار در هر بشكه و براي ميادين متوسط و كوچك، در حدود 30 تا 35 دلار در هر بشكه در نظر گرفته شده است.
سرمايه‌گذاري قطر در واحدهاي GTL
كشور قطر به‌دليل دارابودن منابع عظيم گاز طبيعي، به يك مركز سرمايه‌گذاري در واحدهاي GTL دنيا تبديل شده است. مجموع ذخاير گاز طبيعي اين كشور، 900تريليون فوت مكعب تخمين زده شده است و طبق برنامه، يك واحد GTL به ظرفيت حدود 140هزار بشكه در روز، با سرمايه 5ميليارد دلار و مشاركت شركت نفت قطر و شركت shell تا سال 2009 به بهره‌برداري خواهد رسيد. عمليات مهندسي اوليه طرح، به شركت ژاپني JGC واگذار شده است.
از سوي ديگر، شركت نفت قطر در حال مذاكره با شركت ساسول است تا ظرفيت واحد GTL مشترك خود را از 34هزار بشكه در روز، به 100هزار بشكه در روز افزايش دهد. ظرفيت اولين خط توليد اين واحد، روزانه 65هزار بشكه است كه قرار است در سال 2009 به بهره‌برداري برسد. فرآيند به‌كاررفته در اين واحد، فرايند SPDP متعلق به شركت ساسول است و عمليات طراحي و ساخت واحد را شركت فرانسوي تكنيپ با هزينه 675 ميليون دلار انجام خواهد داد.
شركت ExxonMobil نيز در حال گفتگو با شركت نفت قطر به منظور احداث يك واحد GTL بر پايه فرآيندي تحت عنوان تبديل پيشرفته گاز طبيعي در قرن 21 (21AGC-) است كه در آن، طي يك فرآيند سه مرحله‌اي، گاز طبيعي به سوخت، روغن‌هاي روان‌كننده و خوراك اوليه واحدهاي پتروشيميايي تبديل مي‌شود.
مزاياي فرآورده‌هاي توليدي از گاز طبيعي (GTL):
مقايسه GTL با نفت خام، حاكي از برتري كيفي فرآورده‌هاي حاصل از تبديل گاز نسبت به فرآورده‌هاي پالايشي نفت خام است. كيفيت بهتر و درجه خلوص بيشتر، از جمله مشخصات توليدات حاصل از GTL است كه در جدول شمارة 1 آورده شده است.
برش‌هاي نفتاي حاصل از GTL، به‌دليل عدد ستان پايين نسبت به خوراك پالايشگاهي، مواد مناسب‌تري براي واحدهاي توليد اتيلن در واحدهاي پتروشيمي به‌شمار مي‌روند.


--
Farid Bensaeed

توليد هيدروژن و گاز سنتز

طراحي، ساخت، نصب و راه اندازي پايلوت ريفرمر جهت توليد هيدروژن و گاز سنتز
گاز سنتز ماده اوليه بسيار با ارزشي جهت توليد انواع مواد شيميايي است. اين گاز مخلوط هيدروژن و منواكسيدكربن با نسبت هاي مختلف مي باشد. يكي از رايج ترين و با صرفه ترين روش توليد گاز سنتز و هيدروژن روش تبديل هيدروكربن ها خصوصاً هيدروكربن هاي سبك است، كه در اين ميان گاز طبيعي از همه بهتر و متداولتر، و پروپان و بوتان در درجه بعدي قرار دارند.
پايلوت توليد گاز سنتز به منظور توسعه و بومي سازي تكنولوژي تبديل هيدروكربنها، مطالعه شرايط عملياتي، توسعه و بهبود كاتاليست هاي مناسب فرآيند تبديل گاز طبيعي، و همچنين تامين خوراك مورد نياز پايلوتهاي عملياتي مختلف از جمله سنتز فيشر تروپش طراحي، ساخته و راه اندازي شده است.

كليه مراحل ساخت و راه اندازي اين پايلوت توسط پژوهشگران پژوهشگاه صنعت نفت انجام شده است. در اين پايلوت گاز سنتز با روش Steam/ CO2 Reforming توليد مي شود. ظرفيت طراحي پايلوت Nm3/hr 4 است كه البته قابل افزايش مي باشد. خوراك پايلوت، گاز طبيعي (يا LPG)، دي اكسيد كربن و بخار آب است و درجه خلوص و شرايط محصول با توجه به موارد كاربرد آن قابل تغيير و تنظيم مي باشد.
پايلوت طراحي شده تمام اتوماتيك بوده و كنترل آن توسط سيستم كنترل پيشرفته PLC صورت مي گيرد. با توجه به شرايط خاصل عملياتي فشار و دما (فشار bar20 و دماي حدود 0C 1000) كليه ملاحظات ايمني در ساخت اين پايلوت درنظر گرفته شده است.
يكي ديگر از كاربردهاي اين پايلوت توليد هيدروژن مي باشد امروزه با توسعه تحقيقات در زمينه طراحي و ساخت ريفرمرها جهت توليد هيدروژن براي مصارف پيل سوختي، طراحي و راه اندازي اين پايلوت گام مهمي در اين زمينه محسوب مي شود. در واقع اين پايلوت يك ريفرمر مناسب جهت توليد هيدروژن بوده و مي تواند مبناي طراحي جهت ساخت ريفرمرهاي بزرگتر و يا كوچكتر باشد.

اجراي چنين پايلوتي اطلاعات و تجربيات ذي قيمتي را در زمينه طراحي، ساخت، نصب و راه اندازي ريفرمرها جهت توليد گاز سنتز و هيدروژن براي مصارف مختلف در اختيار قرار داده است.


--
Farid Bensaeed

۱۳۸۹ فروردین ۶, جمعه

آب گرم كن خورشيدي


آبگرمکنهای خورشیدی چگونه کار می کنند؟

 

مهمترین قسمت هر سیستم آبگرمکن خورشیدی یا SWH (Solar water heating) عبارتست از آرایه کلکتورهای آن که وظیفه جذب انرژی خورشیدی و تبدیل آن به حرارت را به عهده دارند. حرارت دریافت شده از طریق سیال عامل (آب، مایع ضد یخ یا هوا) که از داخل کلکتور عبور میکند جذب میشود. این حرارت میتواند مستقیماً مورد استفاده قرار گیرد یا اینکه در یک منبع ذخیره حرارتی، برای استفاده های بعدی ذخیره شود. اجزاء مختلف سیستمهای انرژی خورشیدی دائماً در معرض شرایط جوی هستند، لذا این قطعات باید بتوانند در مقابل یخ زدگی یا افزایش بیش از حد حرارت و هنگامیکه تقاضا برای مصرف کم است بطور مناسب محافظت شوند.

          در سیستمهای آبگرمکن خورشیدی، آب مصرفی یا بطور مستقیم با عبور از کلکتور گرم میشود (سیستمهای گردش مستقیم) یا اینکه بطور غیر مستقیم و توسط یک مبدل حرارتی که خود در یک سیکل بسته توسط سیال داخل کلکتور گرم شده است، گرما میگیرد (سیستم گردش غیر مستقیم). سیال عامل نیز یا به صورت طبیعی ( غیر فعال یا پسیو) جابجا میشود یا اینکه بصورت اجباری به گردش در میآید (فعال یا اکتیو). گردش طبیعی سیال عامل بر اثر پدیده ترموسیفون بوجود میآید در حالیکه برای گردش اجباری این سیال از یک پمپ استفاده میشود. غیر از سیستمهای ترموسیفون و سیستمهایی که کلکتور و منبع ذخیره یکپارچه دارند، سایر سیستمهای گرمایش آب توسط ترموستاتهای تفاضلی کنترل میشوند.

          پنج نوع از سیستمهای خورشیدی میتوانند برای گرم کردن آب مصرفی یا بهداشتی مورد استفاده قرار گیرند که عبارتند از: ترموسیفون، کلکتور- مخزن یکپارچه، گردش اجباری، غیر مستقیم و هوا. دوسیستم اول سیستمهای غیر فعال (پسیو) نامیده میشوند، اما سه سیستم دیگر سیستمهای فعال (اکتیو) هستند، چون یک پمپ یا فن برای گردش سیال عامل در آنها نصب میشود. برای جلوگیری از یخ زدگی کلکتور در سیستمهای مستقیم از گردش معکوس(recirculation) یا تخلیه(drain-down) و در سیستمهای غیر مستقیم از تخلیه برگشتی (drain-back) استفاده میشود.

تمامی این سیستمها دارای مزایای اقتصادی خوبی هستند و بسته به نوع سوخت جایگزین، دوره بازگشت سرمایه برای آنها بین 4 سال (برای الکتریسیته) و 7 سال (برای دیزل) میباشد.

          البته دوره بازگشت سرمایه، در کشورهای مختلف بستگی به شاخصهای اقتصادی، نظیر میزان تورم و قیمت انواع سوخت و غیره دارد. امروزه در دنیا به میزان بسیار زیادی از کلکتورهای خورشیدی برای آبگرمکنهای خورشیدی استفاده میشود.



--
Farid Bensaeed

گاز

*       گاز سنتز: فرایند تهیه آن از مواد سنگین نفتی بوده که این مواد با اکسیژن در دمایc  1370 و فشار at 103 ترکیب می شود.فرایند تهیه گاز سنتز از گاز طبیعی در جهان متداولتر است و در دو مرحله کراکینگ و خالص سازی و با استفاده از مولیبیدم و اکسید روی به عنوان کاتالیست, از گاز طبیعی تولید می شود.

*       گاز ساختگی: مانند گاز سنتز از گازسازی ذغال سنگ و یا گاز مواد نفتی بدست می آید که بخش عمده آن متان بوده که نسبت به گاز سنتز ارزش حرارتی بالاتری دارد.

*       گاز شهری: از ذغال سنگ یا نفت تشکیل شده و در مناطقی مصرف می شود که گاز طبیعی در دسترس نباشد.

*       گاز شیرین: گازی است که فاقد H2S و CO2 باشد که نیازی به پالایش ندارد و با عبور از فیلتر فیزیکی جهت جذب ذرات معلق و خشک کردن به منظور حذف آب برای مصرف به خطوط لوله انتقال می یابد.

*       گاز ترش: گازی است که همراه آن گازهای اسیدی مانند H2S , CO2 وجود دارد که باید در پالایشگاه تصفیه گردد. این مواد ضائد عمده ترین محصولات جنبی مازاد پالایشگاه ها بوده که برای محیط زیست بسیار مضر است که طی فرایندی پرهزینه باید تصفیه گردند.

*       گاز طبیعی: گاز طبیعی عمدتا" از هیدروکربورها همراه با گازهایی مانند دی اکسید کربن, نیتروژن و در بعضی مواقع هیدروژن سولفید تشکیل شده است. بخش عمده هیدروکربورها را گاز متان تشکیل می دهد. هیدرو کربور های دیگر عبارتند از اتان,پروپان, بوتان, پنتان. در هیدروکربورهای سنگینتر ناخالصی های غیر هیدروکربوری مانند آب , دی اکسید کربن , هیدروژن سولفید و نیتروژن وجود دارد. گاز طبیعی  را در حالتهای فشرده(CNG) و مایع(LNG) نیز استفاده می کنند.

*       مایعات گاز طبیعی: معمولا همراه با تولید گاز طبیعی حاصل می شود. مایعات گاز طبیعی را نباید با گاز طبیعی مایع(LNG) اشتباه گرفت مواد متشکله در مایعات گاز طبیعی عبارتند از اتان , پروپان و بوتان و بنزین طبیعی.

*       گاز مایع: گاز مایع(LPG) از پروپان و بوتان تشکیل شده. این گاز را جهت استفاده در سیلندر مخصوص نگهداری می کنند و در منازل جهت پخت و پز و در صنعت برای جوشکاری و غیره استفاده می کنند.

*       گاز تر: گازطبیعی که پس ازرسیدن به سطح زمین هیدروکربورهای سنگینتر و مایع را تولید می کند, اگرچه خود به شکل گاز در زیر زمین قرار دارد .

 

LNG:

در روش LNG به دلیل اینکه گاز طبیعی عمدتا از متان تشکیل می شود، چنانچه دمای آنرا تا 161- درجه سانتیگراد در فشار اتمسفر سرد کنیم به مایع تبدیل شده و حجم آن به یک ششصدم (600/1) حجم گاز اولیه کاهش می یابد؛درنتیجه حمل آن به مرکزمصرف در راه های دوردست امکان پذیر می شود.

از نظر علمی برای مایع کردن گاز متان می توان آنرا تا 5.2 درجه سانتیگراد زیر صفر خنک نمود و تحت فشار 45 اتمسفر به مایع تبدیل کرد. ای روش از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است، ولی از طرف دیگر حمل آن تحت فشار زیاد احتیاج به مخازن بسیار سنگین با جداره زخیم دارد که امکان پذیر نیست و از نظر ایمنی دارای ریسک بسیار بالایی می باشد. در نتیجه در فرایند تولید گاز مایع، فشار آن به اندکی بیش از 1 اتمسفر کاهش می دهد تا حمل آن آسان باشد.

در تولید گاز مایع 4 مرحله عمده وجود دارد:

1.      جداسازی ناخالصی ها که عمدتا از دی اکسید کربن و در برخی موارد ترکیبات گوگردی می باشد.

2.      جداسازی آب، که اگر در سیستم وجود داشته باشد به کریستال های یخ تبدیل شده و موجب انسداد لوله ها می گردد.

3.      جداسازی تمام هیدروکربورهای سنگین برای باقی ماندن اتان و متان.

4.      سرد کردن گاز باقی مانده تا 160 درجه سانتی گراد و در فشار 1 اتمسفر برای تبدیل شدن به حالت مایع.

GTL:

در فناوری GTL گاز طبیعی در یک رشته فعل و انفعالات شیمیایی به مایعات میان تقطیر هیروکربوری مانند نفتا، سوخت جت، دیزل و پایه های روغنی و... تبدیل می شود. در این روش گاز طبیعی نخست به گازهای سنتز منوکسید کربن و هیدروژن تبدیل می شود. سپس در یک رشته واکنش های شیمیایی تحت تاثیر بستر کاتالیستی محصولات هیدروکربوری مایع که در حال حاضر دارای بازار خوبی هستند تولید می شود. علاوه بر آن فراورده های مایع گاز را به آسانی می توان در بازار مصرف به فروش رساند.

استخراج گاز طبیعی در ایران:

استخراج گاز طبیعی در ایران به دو صورت انجام می شود:

1.      چاه های مستقل گازی از قبیل میادین گاز پارس جنوبی، نار و کنگان، خانگیران،تابناک، حوزه های شانون، هما، وراوی و میدان گازی پازنان و...

2.      چاه های نفت از قبیل میادین اهواز، آغاجاری، مارون، گچساران، بی بی حکیمه، رامشیر و...

این نوع گاز  به دو صورت محلول در نفت و جدا از نفت وجود دارد که در حالت جدا از نفت به گاز کلاهک (Gas Cap Gas) معروف است که در کلاهک که حجمی از لایه مخزن در اعماق زمین است جمع می شود. معمولا مرتفع ترین نقطه مخزن محسوب می شود که در آن گاز بالای نفت قرار دارد.

گازهای طبیعی استخراج شده از چاه های مستقل گازی با خود مقداری شن، ماسه و آب شور به همراه دارند که قبل از ارسال به تاسیسات پالایشی در مجموعه تاسیسات سر چاهی از گاز جدا می شود.

در ایران گازهای مستقل 50.2% گازهای محلول در نفت 9.6% و گازهای کلاهک 40.2% از منابع گازی ایران را تشکیل می دهد.



--
Farid Bensaeed

۱۳۸۸ اسفند ۱۶, یکشنبه

انرژي هاي تجديدپذير

براي دستيابي به آخرين تحولات انرژي هاي تجديد پذير اينجا را كليك نماييد

مفاهيم پايه استاندارد موضوعات علمي

براي دستيابي به مفاهيم اينجا را كليك نماييد

اخبار الكترونيك

سايت هاي آموزشي فرهنگي

تازه هاي نشريات فني

آخرين اخبار دولت الكترونيك