غشاء لايهاي است نازك، كه ميتواند اجزاي يك سيال را به طور انتخابي از آن جدا كند. به عبارت ديگر غشاء وسيلهاي است كه جداسازي مواد را عمدتاً بر اساس اندازههاي مولكولي آنها ممكن ﻣﻲسازد. البته در اين فرآيند علاوه بر اندازه، عوامل ديگري نيز دخالت دارند.
در يك فرآيند غشايي عموﻣﴼ دو فاز وجود دارند كه به وسيله فاز سوم (غشاء) به طور فيزيكي از يكديگر جدا شدهاند. غشاء انتقال جرم بين دو فاز را كنترل ﻣﻲنمايد. فازها به صورت مخلوطي از اجزاء ﻣﻲباشند. در اين حالت يكي از اجزاء موجود در مخلوط بيش از سايرين از غشاء عبور ميکند. به عبارت ديگر غشاء نسبت به يكي از اجزاء انتخابگر(1) است. در اين صورت انتقال آن جزء از يك فاز به فاز ديگر توسط غشاء انجام خواهد شد. به اين ترتيب يكي از فازها غني از آن جزء و ديگري از آن تهي ﻣﻲگردد.
به طور خلاصه عملکرد يک غشاء توسط دو خاصيت به نامهاي تراوشپذيري[2] و انتخابگري يا انتخابپذيري [3] ارزيابي ميشود. بسياري از مواد كه تصور نميشود غشاء باشند (به عنوان مثال پوششهاي محافظ يا مواد بستهبندي)، داراي خواصي هستند كه منطبق بر خاصيت غشاء است و در واقع غشاء ﻣﻲباشند. بنابراين ميتوان نتيجه گرفت که تمام موادي كه به عنوان غشاء عمل ﻣﻲكنند يك خاصيت كلي دارند و آن اين است كه مواد مختلف را به طور انتخابي از خود عبور ﻣﻲدهند.
فرآيندهايي كه بر اساس استفاده از غشاء پايهگذاري شدهاند ﻣﻲتوانند دركاربرد و نيز نيروي محركه لازم براي انجام جداسازي كاﻣﻠاً متفاوت باشند. انتقال جرم در طول يك غشاء ممكن است به وسيله نفوذ و يا جابجايي حاصل شود. جابجايي ميتواند در اثر اختلاف پتانسيل الكتريكي، غلظت، فشار يا درجه حرارت انجام شود.
--
Farid Bensaeed
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر